Mariann sin blogg: February 2021

Tuesday 16 February 2021

Hauges dagbøker igjen: Bind 1

Denne posten er overført fra den nå nedlagte bloggen Fagreferenten forteller. Opprinnelig publiseringsdato: 15.05.2009

Har nå ligget til sengs i 5 dager med kombinert bihule- og ørebetennelse. Ytterst kjedelig. De siste par dagene har jeg imidlertid klart å lese litt i det minste. Da føles ikke dagene fullstendig bortkastet. Jeg har for eksempel fått lest ferdig bind 1 av Olav H. Hauges dagbøker. (Har tidligere lest bind 5.)

Bind 1 strekker seg fra 1924 (da forfatteren var 16 år) til 1959, altså en ganske lang periode. Til forskjell fra bind 5 er det forholdsvis lite fra Hauges personlige liv vi møter her. Bind 1 er først og fremst en slags dannelsesreise. Her er litteraturkritikk og –teori, religion og filosofi i imponerende mengder, refleksjoner over det han leser og det som inspirerer ham. Kun innimellom møter vi Hauges dagligliv, og da gjerne helt kort. Han snakker lite om periodene med psykisk sykdom. Krigsårene er fjernet helt. Enten er de kommet bort, eller kanskje sensurert av ham selv eller familien, eller så skrev han kanskje ingenting disse årene. Man får spekulere som man vil. (I følge Bodil Cappelen skrev han ikke dagbok disse årene.)

Men av og til får vi små glimt inn i livet hans. Om frukttrærne, om bygda, om vær og vind. Alltid velformulert, men ofte med en litt bittersøt tone. 20 september 1930 skriver han følgende:
”Det haustar, Inkje nytt, inkje merkeleg. Det berre haustar. Ein fær krjupa inn i seg sjølv og hyggja seg som best ein kann. Kva elles skulde ein gjera? Kva hev andre menneske å segja for ein? I grunnen svært lite. Når alt kjem til alt er ein einsam. Einsemdi er vårt rike.” (s. 105)
I april 1959 skriver han:
”Ja, det er einsame dagar. Det er sjeldan nokon kjem her. Sigurd Undeland har vore upp her nokre gonger i vinter. Håkon Opedal var innum her, det er visst ikkje fleire. … Og ikkje gjeng eg ut heller. Svært sjeldan…. Men er turane fåe, vert reisene i bøkene både mange og lange.” (s. 768)

Man kan nærmest slå opp på en hvilket som helst side og finne gode sitater. Man merker at han er krassere som ung enn på sine eldre dager. Han har ikke mye til overs for den moderne samfunnsutviklinga, men i litteraturens verden er han mer åpen, og forkaster ikke alle modernister. Jeg synes dette er fascinerende og herlig lesning. Mest av alt er jeg glad i språket hans. Han er en ordkunstner av de sjeldne, selv når han skriver om dagligdagse ting. Jeg gleder meg til å kaste meg over bind 2.

Hauges dagbøker: Bind 2

Denne posten er overført fra den nå nedlagte bloggen Fagreferenten forteller. Opprinnelig publiseringsdato: 01.01.2010

Over 7 måneder er gått siden jeg la fra meg bind 1 av Olav H. Hauges dagbøker. I løpet av jula gjorde jeg meg ferdig med bind 2. (Det er ikke det at jeg leser ekstremt sakte, men heller at jeg leser mye på en gang...!)
Bind 2 strekker seg fra juli 1959 til juli 1966. 7 år. 800 sider. Jeg skal straks og med en gang - eller så snart som mulig - gå i gang med bind 3. I mellomtiden har jeg plukket ut en håndfull utdrag fra bind 2.

Hauge har passert 50 år, har publisert flere diktsamlinger og bor fortsatt alene i Ulvik i Hardanger. Bind 2 gir oss litt mer av personen Hauge, men fortsatt er det iveren for litteratur og særlig diktningen som dominerer dagbøkene. Han leser enormt mye, og følger nøye med i tidens litteraturkritikk og litteraturdebatter. De gangene vi får glimt av personen Hauge er det ofte det dystre og mørke som skinner gjennom, men innimellom er han rørende lett og poetisk, slik det første utdraget jeg har tatt med viser.

11 mai 1960:
"Det var nake og svart, kissebærtreet i vinter. No legg det kinnet imot kveldsvinden og voggar seg inn, det kan det gjera, det har so kvite, skire blomar. (s. 119)

6 juni 1964:
"Eg gjeng ut i lett muskregn om morgonen. Ein stor snigle med horn set modig yver vegen. Eit uvisst liv, ei uviss ferd no i biltidi. Og eg møter mange, som har forlist på dette havstykket." (s. 513)

Han har hele tiden vist omsorg og omtanke for naturen rundt seg, og blir etterhvert mer og mer bevisst på miljøvern. Her er det sprøyting av frukttrærne som har fått uheldige konsekvenser:

17 mai 1960:
Eg har so ilt av at eg sprøytte trei med gift sist fredag, det var alt sume blomar sprotne. Eg ser nokre humlor tumlar halvdaude inn døri, det er ikkje fint å drepe sine beste vener i frukthagen. ... Sprøyta med gift og lese Emily Dickinson og Dorothy Wordsworth, - so hjartelaus og "perverted" kan ein vera!" (s. 120-1)

Han har nesten konsekvent lav selvtillit på vegne av egen diktning, og takler, i følge ham selv, dårlig å få ros:

13 desember 1960:
"Å nei, nedåt, nedåt! Høyr ikkje på kva dei skriv, lyd ikkje på kva dei segjer. ... Då vert du blind og orsken av stordomstankar og ovmod, so du ser ikkje klårt lenger, medan du sjølv trur at no er du ein pokkers kar."
"Eg er ikkje laga for noko anna enn motegang; då kan eg vera så nokonlunde folk. Kjem det aldri so lite medgang, fyk ovmodet upp med ein gong.
Den som vil vera kar, er sjeldan noko kar. Leid oss ikkje ut i freisting." (s. 205)

13 oktober 1961:
"Boka mi er enno ikkje komi. Og det same kan det vera. For meg er ho daud for lenge sidan. Eg er no heilt klår yver at det er ei skral bok, ingenting å rekna for. Og venteleg vert det til det at eg aldri skriv noko meir. ... Dertil kjem at forlaget skryter so skamsleg; det er merkjeleg at ikkje dei skynar at dei skadar sin mann på den måten." (s.243)

8 desember 1964:
"Alt eg gjer er noko skakt og gale med. Byggjer eg upp med eine handi, riv eg ned med den andre. Slik vart det no òg, det vart so gale med denne boki òg." (s. 564)

I bind 2 får vi også vite mer om sykdommen hans.

27 mai 1961:
"Etter det eg har lese, må det venteleg vera schizofreni eg har. ... den andre mannen i meg ... Det er han som kjem til ords. Det er syrgjeleg han skal vera so vill." (s. 216)

7 juli 1961:
"Att og fram. Trege. Anger. So tosken, so tåpeleg var ein! Ja, å tenkja attende er ikkje råd. Eg vert fælen. Difor er det ikkje råd for meg å skriva noko frå barndomen, endå eg kunne ha hug til det. Eg ser ikkje anna enn foolish acts ..." (s. 226)

20 desember 1961:
"Steady now, stady now! Ikkje missa fotfeste, ikkje dagsansen, realitetssansen, sjølv um ein siglde lukt til himmels." (s. 270)

20 oktober 1862:
"Var ute i kveld òg, og fornærma folk sjølvsagt. Nei, ein lyt tegja still. Eller aldri opna sin munn um anna enn vind og vêr. Då er ein sikker." (s. 361)

14 september 1964:
Om tida han var innlagt til behandling:
"Eg fekk dikta og drøyme, sjå syner, uppleve ekstase dag etter dag, år etter år, utan at nokon gjorde meg noko. Um eg vart sperra inne eller bunden - som eg ofte var - gjorde ingenting. Ekstasen, synene, draumane, røystene, nådde meg like godt der. Eg syntes aldri det var leidt å vera bunden eller innesperra i einesella, og skal aldri klaga yver noko." (s. 539)

Ensomhet, selvmedlidenhet, lav selvfølelse preger ofte det han skriver i dagbøkene. Her er en håndfull eksempler:

16 februar 1965:
"Ikkje mange har levt eit uslare liv enn eg, det ser eg no." (s. 607)

1 mars 1965:
"Ein må sjå kor elendig, ussel, stygg, verdlaus ein er både for seg sjølv og andre." (s. 611)

16 mars 1965:
Alle desse dagar, so grå, so triste. Ikkje har eg tankar heller. Skal du reisa deg att? Eg veit sjølv mi naud, og min brotne vilje. Dei siste åri har eg sokke ned i ei søkkjemyr, og eg har prøvt å kara meg uppatt, men hittil har det ikkje lukkast." (s. 630)

3 juli 1965:
"Ja, segjer eg i kveld, og lyfter hovudet att, kanskje fyrste gong på mange år. Tyngd ned, tyngd ned i dei siste åri, - eg har ikkje hatt von um å reisa meg att. Og siste året i feber og stride tankar - på ei." (s. 655)

12 januar 1966:
"So, ver einsam! Sjå det i auga at du har ingen, du har einsemdi, ikkje noko anna." (s. 746)

Men han lar seg også begeistre. Som oftest er det litteraturen han leser som får fram superlativene. Enten det nå er en lyriker som Ekelund eller historiene til Helge Ingstad. Her er hans kommentar til Jane Austens Emma:

17 august 1963:
"Dersom verdi gjeng deg imot, og det gjer ho ofte, skal ein flykta yver til dette England. Merkjeleg, so stilt og fredeleg, men her hender sumt, likevel. Fortrollande lesnad." (s. 448)

Olav H. Hauge. Dagbok 1924-1994. Oslo: Samlaget, 2000.
Står på Universitetsbiblioteket i Tromsø på 839.6 Hau.

Olav H. Hauge: Dagbok, bind 3

Denne posten er overført fra den nå nedlagte bloggen Fagreferenten forteller. Opprinnelig publiseringsdato: 24.11.2010

Advarsel: Dette innlegget er bare for fans av Olav H. Hauge :-)

Ser at det er nesten et år siden jeg leste ferdig bind 2. Det går sannelig sakte her i verden! Men det skyldes ikke at Hauges dagbøker er kjedelig lesning. På ingen måte. Jeg fryder meg når jeg kan krølle meg sammen i sofaen og lese noen sider. At jeg har brukt så lang tid skyldes nok heller mangelen på 'krølle-seg-sammen-i-sofaen-stunder'. Og at en rekke andre bøker også krever oppmerksomhet. Men nå er altså bind 3 ferdiglest, og bind 4 ligger klar i hylla. Jeg tenkte derfor å gjøre som jeg pleier, nemlig å trekke fram noe av det man kan finne i disse dagbøkene. Bind 3 omhandler perioden fra 4. juli 1966 til 11. januar 1972. Hauge er i denne perioden blitt en kjent og kjær poet i Norge, med flere utgivelser bak seg. Han reiser rundt og snakker om diktene sine en rekke steder, treffer likesinnede, strever med selvbildet som før, og får en håndfull damebekjentskaper - Bodil Strømsted, senere Cappelen, dukker opp mot slutten av boka. Første brev fra henne får han 25. februar 1970. Som kjent giftet de seg 5 år senere.

All skrivinga hans er kjennetegnet av dyp innsikt i litteratur, filosofi, språk osv. Tonen er ofte lyrisk. Og humoren er ofte tilstede, for eksempel i hans kommentarer til verden og samfunnet rundt ham: "Delfinen er den klokaste av alle skapnader, segjer dei lærde no. Skal tru det, det kan vera lusi eller loppa eller mauren, for det eg veit, berre ein kom på talefot med dei." (s. 157)

Eller denne kommentaren etter et besøk i Bergen: "Ho baud meg heim til middag, det var eg no så vitug at eg sa nei takk til. Ein skal passa seg for slike yverklassefolk!" (s. 257)

Og om månelandinga:
"I dag kjem månefararane att. Eg voner dei ikkje har gjort noko gale med månen, måla han svart eller noko slikt, - eg har ikkje set han på lenge." (s. 465)

Om dagen derpå:
"Gjekk ut i går kveld. Fekk krutsterk sider. Trong heile vegen heimyver, slang frå greft til greft. Vond hovudverk i dag. Slikt skulde ein aldri gjera." (s. 608)

Her følger noen glimt fra boka, delt inn etter tema:

Hauge: sinn og sykdom
Bind 3 starter med hans bruk av sovemedisin. Litt senere (4/9) skriver han "Sove utan medisin. Kjenner meg klårare og sterkare med ein gong. Har vore veikvilja i sumar, gjeve meg til å ta tablett kvar kveld, i staden for å prøva venja meg av med slikt svineri" (s. 28).

Han har et bevisst forhold til sin mentale tilstand. Noen ganger advarer han seg selv: " Her er fåre på ferde. Eg veit det. Du held på glid ut. Fårleg. Tygg tobakk. Og sluttar å lesa. Då må det gå gale." (s. 137)

Å, det er triste dagar! Ikkje ein tanke, ikkje noko som eldar upp! Berre slabb og stræv. Og no lyt eg ut å pakka plommor på låven. My fate, Where are you? She has left me. For ever. And I am growing old. (s. 178)

"Død. Ja, eg har vore det. Ein gong. Dei vekte meg att med ei sprøyte. Eg var vel 27 år då. So har eg prøvt det òg." (s. 178)

Røyster - eg har høyrt mykje av det slaget! Stundom ei einskild, stundom mange, ofte heile kor samstundes som spør og svarar gjenom rømdene og tidene. Dei same kjem att år etter år, det er no 34 år sidan eg høyrde dei fyrst. Einskilde, serleg ei einskild, ei klår, høg ei, bedande, manande, redd for meg med mykje umsut frå ein annan heim, eg er alltid trygg når eg høyrer henne - røysti er ei mannsrøyst. Men eg høyrer òg andre. Som òg kjem når eg er i naud. (s. 244)

Sliten. Nervøs. Toler ikkje lesa. Neurasteni. Kjenner det i heile kroppen. Dette var noko eg leid fælt av i ungdomen, eg var 22 år då eg fyrst var plåga av det. Med hardt arbeid gjekk det yver. Har site for mykje inne i vinter. (s. 260)

Korleis kan ein dåre, en mann som i ung alder vart slegen av schizofreni, var utan forstand og tenkjeevne i samfulle fire år, og som gong etter gong har hatt tilbakefall til åndsmyrke, kunna drøyma um å få sin fulle styrke, åndeleg og lekamleg, attende, ja endåtil innbilla meg at eg skal vera betre enn um [eg] ikkje hadde vore utsett for desse ulukkone? Det må vera dårskap. Eg har freista dikte, men korleis kan eg, som ikkje har levt noko liv, ikkje har komi menneski nær, kunna segje noko sterkt og fagert um livet? (s. 262)

Eg var i ungdomen ein snorvar, stygg, lat, og ein stor drøymar. ... Det gjekk gale. Laut gå gale. Men Gud skje lov fanst det då hus for slike tussingar. Der kunde du drøyma og dikta so mykje du ville. Og fekk grovbrød med sirup og ein tinnkopp med kaffi. (s. 279)

"Sjukdom, eg har aldri lika det ordet, endå ein [er] nøydd å segja so til ein doktor, elles trur han du er galen. Ein lyt læra å være slu, skal ein få gå laus. Nett det, gå laus, ein lyt vera lur og varsam, dei har visse hus for mistenkjelege folk, eg veit um dei." (s. 298)

Hauge og kvinnene
I 1966 fyller Hauge 58 år. At han er glad i damer kommer helt klart fram i dette bindet. Hans kommentarer om jenter og kvinner han treffer er både rørende og noen ganger litt komiske, synes jeg. På en togreise beskriver han sine medpassasjerer: "Forutan meg var der ei kanadisk gjente (pen)." (s. 49) Og like etter: "Gaute Helland og syster hans (vakker gjente!) og ei gjente frå Vågå var med der." (s. 50). Han trekker videre inn astrologien: "Eg er fødd i "Løvens tegn"? (August) Dei skal vera lett å få ut av fatning i kjærleikssogor. Rett. Stemmer." (s. 70)

"Gjentor" Det er forvitnelege skapningar, synest eg." (s. 284)

Arbeid! Arbeid! Nei, å verta riven med i livet, i turar, i lagsmøte, stemnor, upplesing, nei, det er fårleg for meg. Og so desse kvinnfolki! Ta til å snakka med dei i min alder! Det er no mangt ein kan finna på òg. Mange har gjort seg til narr for eit kvinnfolk. (s. 293)

"Ta til å snakke med gjentone i min alder? Ja, so galen kan ein vera. Men det er folk, det òg, " (s. 297)

Det siste året har eg møtt nokso mange, eg kan ikkje klaga på tilbod. Dei kjem på hotellrommet på det minste vink, slær frampå nokso greidt, snakkar um at dei har teke pillar og so vidare. Vanleg venlegheit og samtale kallar dei romantikk, Ja ja. Men kvinnfolk er ei soge for seg sjølv, og aller mest vert den plåga som ikkje har gjort seg ferdig med dei i ung alder, å gjera det undan, eg meiner med giren og tråi er størst, er heilt naudsynt, skal ein mann få arbeidsro seinare ... (s. 346)

"Pakke frå Bodil Strømsted, ein genser ho har strikka, eit varmt plagg! Dei kvinnfolki!" (s. 637)
Og i september 1971 skriver han følgende om Bodil, som han fire år senere gifter seg med: "Ho er vorti glad i ein mann, segjer ho, ein danske denne gongen. Kan ikkje vera greidt for Finn Strømsted, med ei slik kjering." (s. 719)

"Ikkje for det, hasj fristar vel ikkje ein vestlending - meir gjentor, kanskje." (s. 686)

"Det har vorte mykje brevskriving året som gjekk! Serleg til damor. Dei er det gildast å skriva til òg. Merkeleg med det. Dei er gildast å snakka med òg. At eg ikkje skulde visst det fyrr!" (s. 645)

Lyriske Hauge
Et annet trekk som kjennetegner dagbøkene hans er sammenblandingen av vakre, lyriske beskrivelser og hverdagslige tanker, som her en januardag i 1967:

Stille kvite dagar. Stjernor um natti. Stend som frosne voner. Daudingane ligg stille under sjøen, syner seg ikkje i grendene. Skogar blå av vemod. Fjell med fòk og drivsnjo. Ingen ser det.
Eg er fødd til toskeskap. (s. 73)

Andre ganger er han bare lyrisk: " Ein dag skal eg skrive ei rekkje, eg segjer ei rekkje, dikt um skyene. Dei er mangfaldige. Min barndoms skyer er ikkje lenger. Tyngre vert dei med åri. Skyene òg!" (s. 90)

"Grå haust. Lauvsus ute når eg vaknar. Ei vill lengsle grip meg, som mang ein gong fyrr. Haust. Mi tid. Mi sorg." (s. 174)

"Ein kryp inn i vinteren som ei stor kvit hole, der kan henda mangt." (s. 226)

Eller når han for eksempel beskriver språket til Kristofer Uppdal: "Det språket, rått, sterkt, vått av jord og stein, vove og med sylvstripor og issoleior i millom." (s.213)

"Soli kjem på bordet. Kven kan skriva i sol? Nei, det er mørkets gjerning." (s. 269)

I dag den fyrste snøen. Rart han kom att. Med minne. Slik kjendest det då eg var barn. So nake, so nært innpå, kaldt men fjernt. Alt. Brått forstår ein at ein er byrja leva som ein pakke i dagane og åri, ein pakke med merkelapp på! Til gravi. (s. 498)

"Det er poesi i eit landskap, i ei god laga rive, i ein hage, yver eit hus, i matematikk, i prosa, i vers. Poesi fylgjer visse ting. Finnst ikkje i rein tilstand. Prøv ikkje laga poesi. Lag ting, med poesi!" (s. 537)

Hauges selvfølelse
Som i begge de tidligere bindene strever han med å ha tro på seg selv og sin diktning. Dette er et gjennomgående trekk i dagbøkene hans, til tross for mye ros og mange gode kritikker.

Sendt alle dei bøker eg vil til jol. Angrar på mange. Kvifor skal eg senda bøker til slike høgt skulerte herrar, som berre smiler åt meg, stakkaren? ... At nokon er så dum at han kjøper boki mi, trur eg ikkje. De sel aldri det upplaget (2000) skreiv eg til Dybvad. Aldri i verdi. (s. 218)

"Ja, det kurset i Norheimsund sette meg i dårleg humør. Eg sa so mykje tull der, at eg angra i nestan 14 dagar etterpå." (s.271)

I forbindelse med et festskrift som skal gis ut i forbindelse med 60-årsdagen hans skriver han: "Eg? Kva har eg gjort? Ingen ting. Berre nokre stubbar og rim." (s. 313)

"Ingen post i dag. Nei, kvi skulde nokon skriva til meg? Dei har ingen ting att for det." (s. 435)

"Lat det vera sagt. Ikkje berre tenkt. Lat meg tilstå. Det er elles ingen ting å tilstå, det er openljost for alle: Failure! Mitt liv er det." (s. 457)

"Men det er no smått stell med den boki då, eg kjenner det på meg. Kan godt vere sume kjem til å låta vel, det trur eg nok. Lat deg ikkje yvertyda av det!" (s. 717)

"Mykje skryt yver den nye boki mi. Tomt skryt! Tru ikkje på det!" (s. 732)

"Livet er myrkt, meiningslaust. Likevel lyt ein prøva strida, arbeida, det er einaste verja med har. Trass, vilje, ei knytt hand mot lagnaden! (s. 717)

Andre ganger er det faktisk optimisme å spore:
"Ein skal bera lagnaden. Kor trist og tung og grå han er. Slik heiter det. Du skal ikkje lyda på slikt. Du skal reisa deg, slå han under, stiga yver han og upp, leggja han attumdeg som dei bratte urdane." (s. 259)

Hauge og samfunnet
Hauge har hele tiden vært opptatt av natur og miljø, og også andre samfunnsspørsmål dukker opp i dagbøkene hans.

"Lagnaden til menneskja og jordi. Vår jord. Vår einaste heimstad so langt me veit. Og kvar tenkjande mann burde berre tenkje på ein ting: Få burt krigsfåren og bøta på naudi i verdi." (s. 256)

"I dag melding ei [sic] Dagbladet: USA har ein ny gass på lager, ein nervegass, som kan øyda alt menneskeliv på jordi på 30 timar! Ljose utsikter! Det må ein segja!" (s. 401)

"Me treng ikkje spy ut gift og drepa folk i mengder i trafikken. Det gjeng an å ordna det onnorleis." (s. 489)

Fritt spel for kapital og industri vil øydeleggja verdi, det ser me greidt. Fyrst for fall stend U.S.A. og Vest-Europa. Forgiftning av vatn, luft og hav. Vert det ikkje sette strenge lovar for all produksjon og bruk av motorar, vert verdi øydelagt.
Dette kan berre ordnast globalt. (s. 607)

Han mener ellers at teknikk ikke er bra for skrivekunsten: "Etter skrivemaskinone kom, har skrivekunsten gjenge ned, det er ellers noko som segjer seg sjølv. Meir automatisk, meir teknikk. Å skriva skal vere ein leik med ånd og hand. " (s. 131) Det er nok ikke så mange som fastholder det synet i dag!

"Me er mekanikk. Datamaskinor. Me er menneske! Det er ikkje um å gjera å verte datamaskinor! Dei unge diktar som datamaskinor. Det er ingen ting å trå etter." (s. 453)

Olav H. Hauge; Dagbok, band 4

Denne posten er overført fra den nå nedlagte bloggen Fagreferenten forteller. Opprinnelig publiseringsdato: 20.06.2011

Ein epoke er over. Eg har vore på ei 3726-siders reise gjennom livet til diktaren Olav. H. Hauge. Det har vore ei særs interessant reise. Forvitneleg, for å seie det med eit ord Hauge er glad i.

Dagbøkene hans strekk seg frå 1924-1994. For meg starta det med eit besøk i Ulvik, der han budde heile livet. Då eg kom heim tok eg tilfeldigvis til å lese band 5 av dagbøkene hans, og dermed blei eg hekta. Rett og slett. Slik eg blei av dikta til Shelley då eg var 20 år.

I band 4 (1971-1982) skjer det store ting i livet hans. Han er no ein etablert diktar. Og ikkje minst, han finn kjærleiken og giftar seg med Bodil Cappelen. Vi blir tatt med gjennom 70-tallet med astralkropper, ånder, psykotronikk og astrologi. Sjølv var han løve - "ikkje skralt teikn" skriv han. (s. 158) Vi får eit bilete av tida, av rådande litterære strøymingar og ikkje minst Hauge sine tankar og idear om både kvardagen og kunsten, gjerne i ei og same setning.

Eg har hatt det strålande i lag med Hauge denne tida. Eg kjem til å sakne han. På tide å finne ein ny diktar i livet mitt, trur eg.

Glimt frå band 4:

Sukk, så poetisk:

"Dagane er alt på fart gjenom ein naken blåsande vinter - ikkje snjo, det er Vårherre slutta å laga, det er for mykje arbeid å slå yrjande mengder av seks-kanta krystallar." (s.11)

"Ordi. Fuglar! Men eg vilde alltid ha snor i dei, torde ikkje lata dei fjuka fritt." (s. 37)

"Snø, eg ser ut i myrkningi på kvite greiner kryss i kryss, og myrkret attum, djupt, gåtefullt, dunmjukt, ei kvit still verd, so lett, so lett, rom for tankar, draumar å leike seg, som ikorn." (s. 221)

"Me ser so mange gåtor, so mange skuggor. Helst når det er myrkt, dei skrimslar fram attum jarnristene i myrkret." (s. 542)

Om kvinnene:

"Og desse brevi! Kva skal eg gjera med desse kvinnfolki? Som er so flittige til å skriva. Kan umogleg vera meg dei brur seg um. Eller, fan vite." (s.22)

"Radt et kjærleiksbrev frå Edel! Eg lyt skriva med det same. Ho er like varm som fyrr. Dei kvinnfolki!" (s. 133)

"Anders har vore veik; nervone. Men det kan retta seg no han er gift." (s. 660)

Om å skrive dagbok:

"Skrive dagbok? So ettertidi kan sjå kor tanketom og fatig ein var?" (s. 97)

Filosofi og sånn:

"Korleis lærer du å symja? Ved å lese un symjekunsten eller ved å kava på i vatnet? Eg berre spør." (s. 108)

"Dei ropar på nytenkjing. Det er viktigare å vega det som er tenkt, enn å ropa på ny galenskap ..." (s. 439)

Bodil:

"Bodil Cappelen har ringt, vilde koma. Eg var ikkje heime. Veit ikkje um eg skal skriva? Nei, eg skriv ikkje, bed ingen koma. Kjem det folk, tek eg imot dei; eg bed ingen. Det må ho skyna." (s. 118)

6. juni 1974: "Eg har ikkje set henne fyrr, men ho har skrive til meg i fire år, mange underlege brev. No er ho 44 år. Framleis vakker. Men ho såg ut som um nokon hadde gjort henne vondt. ... Bodil og eg sat i ei krå, dei andre tykte visst det var underleg, for Jarbjørg sa høgt ifrå at eg fekk snakka litt med dei hine som var der." (s. 190)

27. november 1974: "Bodil skriv at ho skil seg. Ho vil flytta til meg. Ja, dette vart ei uventa vending. Eg undrar meg ikkje på at ho skil seg, når ho lever som ho lever. Men veit ho um eg kan ta henne?" (s. 215)

Joli 1974: "Eg tenkjer mykje på Bodil, - i glede, men òg med sorg. Ho er mi, segjer ho. Og eg har so lite å bjoda." (s. 227)

"Bodil, ho er i tankane mine kvar tid no." (s. 228)

17. februar 1975: "Skrive til Bodil. Vil ho flytta hit, fær ho koma. ... Vert eg for umogleg å vera saman med, fær ho reisa att. Eg set det til henne. Verre enn gale kan det ikkje gå med oss." (s. 249)

28. april 1975: "Bodil kom for godt i dag."

1. februar 1977: "Ikkje ein tanke i dag? Jau, eg tenkjer på Bodil! Gjeng ikkje rett her når ho ikkje er her. No er det tvo år sidan ho flytte hit. På tid å tenkja på å gifta oss." (s. 364)

27. januar 1978: "Til Voss til sorenskrivaren. Vart vigde av Nygaard kl. 1 i dag. Vitne var Oddmund og Kårhild. Det var ikkje lange pina." (s. 424)

6. oktober 1980: "Det er ikkje det å vera åleine som gjer meg noko. Men me har grott so i hop på desse 5 åri, 5 1/2 vert det, at me ikkje kan vera frå kvarandre." (s. 593)

Om si eige dikting:

"Kvifor som mange har skrive rosande um versi mine, er ei gåte for meg. Sjølv synest eg dei rett nok er gode på ein måte, relativt gode, vel å merka, men eg har tykt dei har so lite å segja andre! Dei er på ein måte gode nok for meg, og dei er òg laga for meg, har ikkje noko anna ærend." (s. 296)

"Ei setning skal vera eit stup frå eit springbrett. Hovudet fyre. Flott boge. Kald dukk, ikkje mykje sprut! Men du må koma uppatt." (s. 354)

Om Svolvær, 10. august 1978:

"Ein del ranabåtar. Elles plast, plast. Halvrotne fiskehjeller minner um fisketidi. No ventar dei på olja. Forfall, forfall, nedgang. Elles forunderlege fjellformasjonar på alle sidor. Turistlivet er mykje godt slutt." (s. 447)

Folk flest:

"Kvifor er norske avisor so skrale? Fordi de driv forretning, og må trykkja stoff som folk flest likar. Kvifor er norske bokutsal skrale? Fordi dei vil tena mest mogleg, og det som folk flest vil ha, er skrot." (s. 516)

Om moderne oppfinningar:

"Etter kuleblyanten og skrivemaskina kom, kan ingen skriva. Det beste er skrive med fjørpenn." (s. 698)